ទិវាទិន្នន័យបើកទូលាយ ឆ្នាំ២០១៩៖ ការស្វែងយល់លំហូរថវិកាសាធារណៈ
អង្គការទិន្នន័យអំពីការអភិវឌ្ឍ (អូឌីស៊ី) សហការជាមួយសហគមន៍ទិន្នន័យបើកទូលាយមានសេចក្តីរីករាយ ក្នុងការធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះរៀបចំ ទិវាទិន្នន័យបើកទូលាយ ឆ្នាំ២០១៩ នៅថ្ងៃទី០១ ខែមីនា នៅរាជធានីភ្នំពេញ។ នេះជាលើកទី៤ ហើយដែលអង្គការអូឌីស៊ី ចូលរួមក្នុងព្រឹត្តិការណ៍សកលលោកនេះ ហើយបានរៀបចំទិវាទិន្នន័យបើកទូលាយ នៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។ នេះគឺជាឆ្នាំទី៩ ដែលសហគមន៍ទិន្នន័យបើកទូលាយនៅជុំវិញពិភពលោក បានប្រារព្ធព្រឹត្តិការណ៍នេះបន្តបន្ទាប់ នៅក្នុងសហគមន៍របស់ពួកគេ ដើម្បីលើកកម្ពស់ទិន្នន័យបើកទូលាយសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍ។ គំនិតផ្តួចផ្តើមនេះ បានផ្តល់ឱកាសដ៏ល្អមួយក្នុងការសរសេរកម្មវិធី រំលេចទិន្នន័យ បង្កើតការពណ៌នាទិន្នន័យ និងវិភាគទិន្នន័យរួមគ្នាជាមួយអ្នកដែលស្រលាញ់ទិន្នន័យបើកទូលាយផ្សេងៗទៀត។
សហគមន៍ទិន្នន័យបើកទូលាយ បានស្នើប្រធានបទចំនួន បួន ផ្សេងៗគ្នាសម្រាប់ឆ្នាំនេះ រួមមានវិទ្យាសាស្ត្របើកទូលាយ ផែនទីបើកទូលាយ ទិន្នន័យសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយសមភាព និងការស្វែងយល់លំហូរថវិកាសាធារណៈ។ អូឌីស៊ី បានជ្រើសរើសផ្តោតលើប្រធានបទ “ការស្វែងយល់លំហូរថវិកាសាធារណៈ” ដែលទាក់ទងនឹងប្រភព និងទិសដៅនៃថវិកាសាធារណៈនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដោយយកចិត្តទុកដាក់ជាពិសេស លើតួនាទី និងសក្តានុពលនៃទិន្នន័យបើកទូលាយ។ ព្រឹត្តិការណ៍នេះមានអ្នកចូលរួមប្រមាណជាង ១០០ នាក់ រួមទាំងសកម្មជនទិន្នន័យបើកទូលាយ អ្នកដែលស្រលាញ់ប្រភពកូដបើកទូលាយ អ្នកអប់រំ និងសមាជិកសហគមន៍ទិន្នន័យបើកទូលាយ និងអង្គការសង្គមស៊ីវិល ដែលចូលរួមយ៉ាងសកម្មក្នុងរយៈពេលមួយថ្ងៃពេញ ជាមួយការធ្វើបទបង្ហាញ ការពិភាក្សា និងការអនុវត្តការប្រើប្រាស់ទិន្នន័យ។
រូបថតក្រុមថ្ងៃទិវាទិន្នន័យបើកទូលាយ ឆ្នាំ២០១៩។
ទិវាទិន្នន័យបើកទូលាយ ត្រូវបានបង្កើតឡើង ក្នុងគោលបំណងលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងពីសក្តានុពលនៃការបើកទូលាយទិន្នន័យ និងបច្ចេកវិទ្យាសម្រាប់អភិបាលកិច្ចនៃសារពើពន្ធ ក៏ដូចជាប្រមូលផ្តុំមនុស្សមកពីក្រុមផ្សេងៗជាច្រើន ដើម្បីប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាក្នុងការវិភាគ និងទាញយកប្រយោជន៍របស់ទិន្នន័យបើកទូលាយ និងប្រើប្រាស់ទិន្នន័យបើកទូលាយ ដើម្បីផលិតព័ត៌មានដោយប្រើប្រាស់ទិន្នន័យ សម្រាប់ការស្វែងយល់លំហូរថវិកាសាធារណៈ។
ព្រឹត្តិការណ៍នេះបានចាប់ផ្ដើមពីសុន្ទរកថាស្វាគមន៍ដោយ លោក ធី ទ្រី ដែលជានាយកប្រតិបត្តិ នៃអង្គការទិន្នន័យអំពីការអភិវឌ្ឍ ដែលបានស្វាគមន៍អ្នកចូលរួម ហើយបានរៀបរាប់ពីភាពជោគជ័យនៃទិវាទិន្នន័យបើកទូលាយ កាលពីឆ្នាំមុនៗ។ គាត់បានលើកទឹកចិត្តអ្នកចូលរួមទាំងអស់ ឱ្យចូលរួមក្នុងបទបង្ហាញ និងអនុវត្តគំនិតរបស់ពួកគាត់ នៅក្នុងការអនុវត្តការប្រើប្រាស់ទិន្នន័យ។ ជាលទ្ធផលនៃការប្តេជ្ញាចិត្ត និងការសហការគ្នារវាងសហគមន៍ទិន្នន័យបើកទូលាយ និងក្រុមការងារអង្គការទិន្នន័យអំពីការអភិវឌ្ឍ កូនសៀវភៅអំពីទិន្នន័យបើកទូលាយ ត្រូវបានបកប្រែជាខេមរភាសា ដើម្បីលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងអំពីទិន្នន័យបើកទូលាយ។ កូនសៀវភៅអំពីទិន្នន័យបើកទូលាយអាចរកបាន នៅលើគេហទំព័ររបស់អូឌីស៊ី។ លោក ទ្រី ក៏បានអំពាវនាវឱ្យមានកិច្ចសហការ និងភាពជាដៃគូបន្ថែមទៀតរវាងសហគមន៍ទិន្នន័យបើកទូលាយ។
វាគ្មិនសំខាន់សម្រាប់សុន្ទកថាគន្លឹះនោះគឺ លោក John Weeks តំណាងក្រុមប្រឹក្សាភិបាលរបស់ អូឌីស៊ី និងអ្នកចូលចិត្តប្រភពកូដបើកទូលាយ បានណែនាំនូវជម្រើសផ្សេងៗ សម្រាប់បណ្ដាប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គមផ្សេងៗទៀត។ លោកបានពិភាក្សាជាមួយអ្នកចូលរួម អំពីចំណុចអវិជ្ជមាននៃគេហទំព័រដ៏ពេញនិយម ដោយពួកគេមិនគិតកម្រៃពីអ្នកប្រើប្រាស់នោះទេ ព្រោះ “អ្នកទាំងអស់គ្នាប្រៀបដូចជាផលិតផល ពួកគេកំពុងរកលុយចេញពីអ្នកទាំងអស់គ្នា” ដោយទាញយកព័ត៌មានដ៏មានតម្លៃ។ គាត់បានណែនាំអ្នកចូលរួមពី គេហទំព័រ ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គមបែបប្រភពកូដបើកទូលាយមួយចំនួន ដែលទោះបីជាមនុស្សជាច្រើនមិនសូវស្គាល់ក៏ដោយ ប៉ុន្តែវាផ្តល់ឱ្យនូវមុខងារស្រដៀងគ្នាទៅនឹងអ្វីដែលយើងទាំងអស់គ្នាកំពុងប្រើប្រាស់។
ដើម្បីជាមូលដ្ឋានគ្រឹះសម្រាប់វគ្គបន្ទាប់ កញ្ញា អ៊ួន វិមល បណ្ណាធិការ និងអ្នកស្រាវជ្រាវ នៅអង្គការអូឌីស៊ី បានផ្ដល់នូវការណែនាំដ៏ល្អមួយ អំពីទិន្នន័យបើកទូលាយ រួមទាំងទស្សនទាន ផលប៉ះពាល់ និងភាពពាក់ព័ន្ធ។ កញ្ញាក៏បានណែនាំពីអង្គការទិន្នន័យអំពីការអភិវឌ្ឍ និងបានពន្យល់ពីរបៀបដែលអង្គការនេះ ធ្វើការជាមួយទិន្នន័យបើកទូលាយជារៀងរាល់ថ្ងៃ។
កិច្ចពិភាក្សាជាក្រុមបានពិភាក្សាទាក់ទងនឹងតួនាទីរបស់អាយសុីធី ក្នុងតម្លាភាព និងគណនេយ្យភាព នៅក្នុងឧស្សាហកម្មនិស្សារណកម្ម។ វាគ្មិនរួមមាន លោក រ៉ា ច័ន្ទរតន៍ ប្រធានកម្មវិធីសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍរ៉ែដោយចីរភាព នៅអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា លោក ចេង គឹមហេង អ្នកសម្របសម្រួលគម្រោងអភិបាលកិច្ចឧស្សាហកម្មនិសារណកម្ម នៃអង្គការ Oxfam និងកញ្ញា ថៅ ច័ន្ទធារីរ័ត្ន បណ្ណាធិការ និងអ្នកស្រាវជ្រាវ នៅអង្គការអូឌីស៊ី។ កិច្ចពិភាក្សានេះត្រូវបានសម្របសម្រួលដោយ លោក ណុប វី នាយកនៃមជ្ឈមណ្ឌលកម្ពុជាដើម្បីប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ។ កិច្ចពិភាក្សាបានលើកឡើងពីយុទ្ធសាស្រ្ត ដើម្បីតាមដានប្រាក់ចំណូល និងបានសង្កត់ធ្ងន់ពីសារៈសំខាន់នៃការបោះពុម្ពផ្សាយរបាយការណ៍ ការវាយតម្លៃហេតុប៉ះពាល់បរិស្ថាន នៅលើប្រព័ន្ធអ៊ិនធើណេត។ អ្នកចូលរួមម្នាក់បានសម្តែងពីការព្រួយបារម្ភ ដោយលើកឡើងថា នៅពេលដែលរបាយការណ៍ EIA ទទួលបានពីរាជរដ្ឋាភិបាល យើងគ្រាន់តែលឺផ្នែកមួយនៃរឿងនេះប៉ុណ្ណោះ។ ឆ្លើយតបនឹងបញ្ហានេះ កញ្ញា ថៅ ច័ន្ទធារីរ័ត្ន បានបង្ហាញថា ការបោះពុម្ពផ្សាយរបាយការណ៍ ការវាយតម្លៃហេតុប៉ះពាល់បរិស្ថាន នៅលើប្រព័ន្ធអ៊ិនធើណេត គឺជាការចាប់ផ្ដើមមួយដ៏សំខាន់ ដើម្បីឆ្ពោះទៅរកការបើកទូលាយនូវព័ត៌មានបន្ថែមទៀត។
វគ្គបន្តបន្ទាប់បានផ្តល់ឱ្យអ្នកចូលរួមនូវឱកាស ដើម្បីចែករំលែកបទពិសោធន៍របស់ពួកគេ និងឆ្លុះបញ្ចាំងអំពីបទបង្ហាញនានា នៅពេលព្រឹក។ អ្នកចូលរួមបានផ្តល់នូវចំណុចសំខាន់ៗមួយចំនួន ហើយបានលើកឡើងនូវសំណួរ និងបញ្ហាប្រឈម ដែលពួកគាត់ជួបប្រទះនៅក្នុងវិស័យរបស់ពួកគាត់។ វគ្គនេះត្រូវបានសម្របសម្រួលដោយលោក ធី ទ្រី ដោយបានបង្ហាញដល់អ្នកចូលរួមអំពី សំណុំទិន្នន័យដែលមាន នៅលើគេហទំព័រអង្គការអូឌីស៊ី និងរបៀបដែលព័ត៌មានទាំងនោះ ជួយបង្កើនតម្លាភាព និងគណនេយ្យភាព។
លោក គុណ ចិន្តា អ្នកគ្រប់គ្រងផ្នែកអនឡាញ នៃមជ្ឈមណ្ឌលកម្ពុជាដើម្បីប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ បានរៀបរាប់អំពីជំហាន ក្នុងការសរសេរអត្ថបទល្អ និងពិភាក្សាពីតួនាទីនៃទិន្នន័យបើកទូលាយ នៅក្នុងវិស័យសារព័ត៌មាន។ គាត់បានចែករំលែកពីបទពិសោធន៍ដ៏ច្រើនរបស់គាត់ ក្នុងការសរសេរ និងប្រាប់រឿងរ៉ាវ ក្នុងនាមជាអ្នកសារព័ត៌មានមួយរូប។ លោកក៏បានចែករំលែកនូវដំបូន្មានមួយចំនួន ដល់អ្នកចូលរួមដូចជាការកំណត់ឱ្យច្បាស់អំពីប្រធានបទ និងប្រើប្រាស់ទិន្នន័យដែលគួរឱ្យទុកចិត្ត។ នេះគឺជាបទបង្ហាញដ៏ពិសេសមួយ ជាពិសេសសម្រាប់ការប្រកួតប្រជែង ការអនុវត្តការប្រើប្រាស់ទិន្នន័យ ដែលជាពេលវេលាអ្នកចូលរួមត្រូវវិភាគទិន្នន័យ និងពណ៌នាទិន្នន័យនោះ។
ករណីសិក្សាមួយ ត្រូវបានលើកមកបង្ហាញដោយអ្នកស្រី ជី បូណ៌មី អ្នកសម្របសម្រួលគម្រោងភាពជាដៃគូ នៃអង្គការអូឌីស៊ី។ អ្នកស្រីបានបង្ហាញពីឧទាហរណ៍នៃការទាញយកទិន្នន័យសម្រាប់សារព័ត៌មាន ពាក់ព័ន្ធនឹងថវិការសាធារណៈ និងបង្ហាញជាគំនិត/គំរូ សម្រាប់ការប្រកួតប្រជែង ការអនុវត្តការប្រើប្រាស់ទិន្នន័យ។ ឧទាហរណ៍ដែលត្រូវបានចែករំលែក គឺកញ្ចប់ថវិការបស់រាជរដ្ឋាភិបាល សម្រាប់ក្រសួងនីមួយៗ ដោយប្រើប្រាស់រូបភាពដែលមើលឃើញ ដោយផ្អែកលើទិន្នន័យ។
លោក ព្រំ ពន់វឌ្ឍន៍ អ្នកសម្របសម្រួលផ្នែកស្រាវជ្រាវទិន្នន័យ និង GIS នៃអង្គការអូឌីស៊ីបានផ្ដល់ព័ត៌មានដែលចាំបាច់មួយចំនួន សម្រាប់ការប្រកួតប្រជែង ការអនុវត្តការប្រើប្រាស់ទិន្នន័យ ឱ្យបានជោគជ័យ។ គាត់បានចែករំលែកពីប្រភពទិន្នន័យផ្សេងៗ ដើម្បីរកមើលសំណុំទិន្នន័យ និងឧបករណ៍ផ្សេងៗសម្រាប់បង្កើតទិន្នន័យជាព័ត៌មាន។ ជាពិសេស គាត់បានផ្តោតលើកម្មវិធីInfogram ដែលជាកម្មវិធីលើអ៊ីនធឺណិតមួយ សម្រាប់ពណ៌នាទិន្នន័យ និងចែករំលែកទិន្នន័យ ដែលត្រូវបានប្រើប្រាស់ដោយក្រុម ដើម្បីបង្កើតព័ត៌មាន ដែលទាញយកពីទិន្នន័យ។
ការអនុវត្តការប្រើប្រាស់ទិន្នន័យ ជាវគ្គមួយ ដែលអ្នកចូលរួមបានអនុវត្តជំនាញ និងចំនេះដឹងរបស់ពួកគាត់ ដែលទទួលបាននៅក្នុងទិវាទិន្នន័យបើកទូលាយនេះ។ ក្រុមសរុបមានចំនួន ៨ ក្រុមបានធ្វើការស្រាវជ្រាវលើប្រធានបទផ្សេងៗ ដែលពួកគេបានជ្រើសរើស រួចធ្វើការវិភាគទិន្នន័យ ហើយបានបង្ហាញលទ្ធផលរបស់ពួកគេ។ បន្ទាប់ពីការខិតខំប្រឹងប្រែង ក្រុមចំនួន ២ បានទទួលរង្វាន់ជ័យលាភី ជាមួយទឹកប្រាក់ចំនួន ៣០០.០០០ រៀល។
ទិវាទិន្នន័យបើកទូលាយឆ្នាំ២០១៩ មានអ្នកចូលរួមមកពីវិស័យចម្រុះ។ ពួកគាត់មានឱកាសស្តាប់អ្នកជំនាញដែលធ្វើការជាមួយទិន្នន័យបើកទូលាយ នៅក្នុងផ្នែកផ្សេងៗគ្នា លើកសំណួរ និងគំនិត អំឡុងពេលធ្វើបទបង្ហាញ និងអនុវត្តចំណេះដឹងរបស់ពួកគាត់ នៅក្នុងការអនុវត្តការប្រើប្រាស់ទិន្នន័យ។ លើសពីនេះទៀត អ្នកចូលរួមមានឳកាសជួបមនុស្សថ្មីៗ និងពង្រឹងបណ្តាញរបស់ពួកគេ។ ការប្រមូលផ្ដុំនូវអ្នកជំនាញ និងអ្នកដែលមានចំណាប់អារម្មណ៍ ដែលមានប្រវត្តិការងារខុសៗគ្នាជាច្រើន បានរួមចំណែកធ្វើឱ្យមានការពិភាក្សា ដែលបង្ហាញពីរបៀបដែលសហគមន៍នានាប្រើប្រាស់ទិន្នន័យបើកទូលាយ។
រូបថតក្រុមនៅចុងបញ្ចប់នៃទិវាទិន្នន័យបើកទូលាយ ឆ្នាំ២០១៩។
ជួបគ្នានៅទិវាទិន្នន័យបើកទូលាយលើកក្រោយ!
